Let op voor oplichting via QR-codes

GESCHREVEN DOOR: Jeroen Kingma OP 20-11-2024

QR-codes zijn inmiddels niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Of je nu in een restaurant zit, een parkeerautomaat gebruikt of je auto aan het opladen bent, QR-codes bieden een snelle en gemakkelijke manier om te betalen of een bestelling te plaatsen. Maar helaas hebben ook criminelen deze handige technologie ontdekt, en wordt QR-codefraude, ook wel Qishing genoemd, een groeiend probleem.

Wat is Qishing?

Qishing is een vorm van het fenomeen Phising waarbij criminelen QR-codes vervalsen om mensen op frauduleuze websites te lokken. Ze maken bijvoorbeeld een nepadres aan dat lijkt op de echte website van een parkeerautomaat of laadpaal, en genereren vervolgens een QR-code die naar deze vervalste website leidt. Wanneer een slachtoffer de QR-code scant, komt het op een nepwebsite terecht en kan zijn of haar persoonlijke informatie of betaalgegevens worden gestolen. Recentelijk gebeurde dit al in België, waar op zeventien laadpalen in Brugge vervalste QR-codes werden aangetroffen. Oplichters probeerden zo automobilisten die hun voertuigen wilden opladen geld afhandig te maken. Hoewel dit incident zich in België voordeed, is er ook melding gemaakt van soortgelijke fraudegevallen in Nederland, aldus de Fraudehelpdesk. Veel van de meldingen betrof echter phishing via QR-codes in e-mails of berichten, maar het risico op oplichting bij laadpalen en parkeerautomaten groeit ook.

Waarom is Qishing zo gevaarlijk?

Het grootste gevaar van Qishing is dat het vaak onopgemerkt blijft. Het fenomeen is nog relatief onbekend bij veel mensen, waardoor ze niet bewust zijn van de risico’s. Vaak scannen mensen QR-codes in gehaaste situaties, zoals bij het parkeren of opladen van een auto, en nemen ze niet de tijd om de link te controleren. Criminelen vervalsen QR-codes en leiden slachtoffers naar nepwebsites die lijken op legitieme sites, zoals die van parkeerautomaten of laadpalen. Omdat QR-codes vaak worden gescand via smartphones, is het lastig om het volledige webadres te inspecteren, wat het nog moeilijker maakt om fraude te detecteren. Bovendien worden vaak verkorte of gemanipuleerde links gebruikt, die het slachtoffers moeilijk maken om te zien dat ze op een frauduleuze site terecht komen. Hierdoor kunnen persoonlijke gegevens of betalingsinformatie gemakkelijk worden gestolen zonder dat mensen zich ervan bewust zijn.

Het risico neemt toe

Het risico van Qishing neemt toe door het groeiende gebruik van QR-codes, bijvoorbeeld bij het betalen of opladen van voertuigen. Veel mensen zijn zich niet bewust van de gevaren en scannen QR-codes snel, zonder de URL goed te controleren. Criminelen maken gebruik van verkorte of vervalste links om mensen naar nepwebsites te leiden. Dit maakt het gemakkelijker om slachtoffers te misleiden, vooral in gehaaste situaties. Het is belangrijk om altijd de URL achter een QR-code te controleren en alert te blijven op verdachte codes.

Hoe kun je je beschermen tegen Qishing?

Om jezelf te beschermen tegen Qishing, is het belangrijk om altijd het webadres te controleren na het scannen van een QR-code. Let goed op spelfouten of vreemde tekens, en wees extra voorzichtig met verkorte links zoals bit.ly of is.gd. Zorg ervoor dat je een veilige internetverbinding gebruikt, vooral in openbare ruimtes. Controleer de context van de QR-code: als deze bijvoorbeeld op een laadpaal of parkeerautomaat staat, wees dan extra alert. Twijfel je over de code? Zoek de website handmatig op via een zoekmachine of vraag om bevestiging. Installeer ook beveiligingssoftware op je smartphone om verdachte links te herkennen. Door deze stappen te volgen, verklein je de kans op fraude.

Conclusie

QR-codes zijn een handige manier om betalingen te verrichten of bestellingen te plaatsen, maar ze brengen ook nieuwe risico’s met zich mee. Qishing is een slimme manier van oplichting die steeds vaker voorkomt, zowel in Nederland als internationaal. Blijf alert en controleer altijd het webadres achter een QR-code om te voorkomen dat je slachtoffer wordt van fraude.

Delen op social media